جگونگی انزوای اجتماعی دانشجویان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مطالعه موردی: دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی)

بیگانگی پدیده اجتماعی است که در اکثر فرهنگ ها به عنوان معضل و مسأله اجتماعی شناخته می شود. تحقیقات مربوط به بیگانگی در طول سال های دهه 1970 به اوج خود رسیده است. انزوای اجتماعی (به عنوان یکی از مولفه های بیگانگی) به معنی کمبود در کمیت و کیفیت تعاملات اجتماعی است. به عبارت دیگر، وضعیت انزوای اجتماعی شامل تعاملات اجتماعی کم و فرار از نقش های اجتماعی و فقدان روابط متقابل ارزشمند با دیگران است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین و پیش بینی عوامل اجتماعی مرتبط با انزوای اجتماعی دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی و مقایسه انزوای اجتماعی آنهاست. چارچوب نظری تحقیق با استفاده از رهیافت جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی و با تأکید بر مفاهیمی چون اعتماد اجتماعی، احساس بی قدرتی اجتماعی، رضایت اجتماعی و امید به آینده طرح ریزی شده است. انزوای اجتماعی دانشجویان با سه مولفه عضویت در انجمن ها و گروه ها، پیوند اجتماعی و روابط اجتماعی سنجیده شده است. روش تحقیق از نوع پیمایش است. داده ها از طریق پرسشنامه ساختار یافته از 361 دانشجو که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند، گردآوری شده است. از روش های آماری آلفای کرونباخ برای پایایی ابزار سنجش، ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیه ها، تحلیل واریانس برای آزمون مقایسه میانگین ها و تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر برای سنجش مدل تحلیلی استفاده شده است. یافته های آزمون تک متغیره نشان می دهد که بین رشته تحصیلی، جنسیت و قومیت دانشجویان و انزوای اجتماعی آنها رابطه معنادار وجود ندارد. براساس یافته های تحقیق رابطه معنی داری بین متغیرهای اعتماد اجتماعی(294/- =r)، امید به آینده (301/-=r)، احساس بی قدرتی اجتماعی(269/-=r)، رضایت اجتماعی(179/-=r) و پایگاه اقتصادی- اجتماعی(129/-=r) با انزوای اجتماعی دانشجویان وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان می دهد که متغیر وابسته مستقیما" تحت تأثیر متغیرهای رضایت از اوضاع فردی (229/0- =beta)، اعتماد تعمیم یافته (204/0- =beta)، امید به آینده (176/- =beta)، درآمد والدین (139/-0=beta) قرارگرفته است و در مجموع این متغیرها توانسته اند مقدار(22/0= r square) از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. در مجموع، نتایج تحقیق نشان می دهد انزوای اجتماعی دانشجویان در سطح نسبتا" بالایی است، بنابراین لازم است با اتخاذ سیاست های مناسب در راستای فعال سازی و انگیزه بخشی دانشجویان، زمینه های شکل گیری انزوای اجتماعی را از بین برد تا از آسیب های اجتماعی متعاقب آن نیز جلوگیری شود.